Lange tijd heerste in de wetenschap de haast vanzelfsprekende overtuiging, dat de hersenen een orgaan zijn als alle andere, en dat daarom alles wat wij denken en doen het resultaat moet zijn van biologische processen in die hersenen waar wij geen zeggenschap over zouden hebben. Dat is een deprimerende gedachte. Maar is het ook waar? Is dit de onvermijdelijke consequentie van wetenschappelijke feiten? Is dit wie we zijn?
De discussies over bewustzijn, hersenen en vrije wil hebben nog altijd niet tot brede wetenschappelijke consensus kunnen leiden. Dat is ook niet verwonderlijk. Want ook al heeft iedereen direct een voorstelling bij ‘bewustzijn’ en ‘vrije wil’, je legt deze niet zomaar onder een microscoop. Harde onderzoeksmethoden om tot ‘onbetwistbare’ wetenschappelijke antwoorden te komen ontbreken vooralsnog. Het lijken fenomenen te zijn die vooral in hun context onderzocht moeten worden.
Daartoe doet  Arie Bos in dit boek een poging. Talloze wetenschappelijk vastgelegde feiten die betrekking hebben op ons bewustzijn en onze hersenen: de anatomie, de fysiologie, de vele hersenfuncties, de slaap, de pathologie en nog veel meer, worden op een rij gezet, geordend en niet alleen geanalyseerd maar ook beschouwd. Dit wordt ondersteund met veel praktijkvoorbeelden en wetenschappelijke details. Op deze manier worden in dit boek bepaalde patronen zichtbaar gemaakt die concretere uitspraken mogelijk maken over de geniale dienende rol van onze hersenen. En ook over het bestaan van de vrije wil. Bewustzijn, hersenen en vrije wil lijken zelfs een onlosmakelijke drie-eenheid te zijn: stof tot nadenken.